Geen toekoms nie, net besluite

Daar is geen toekoms vir Afrikaners en Afrikaner entrepreneurs in Suid-Afrika wat aanloklik is nie, maar wel besluite wat die toekoms kan verander.

In 'n onlangse podcast onderhoud met Paul Maritz het ons gesels oor die gevaartekens in Suid-Afrika wat ons nie kan ignoreer nie, of jongmense nog universiteit toe moet gaan, of ons moet emmigreer en na watter helde ons nog na kan opkyk. (Luister hier na die podcast (23min): Podcast: Werkswêreld met Charl Oberholzer).

Ek besef wel dat daar meer vrae is as antwoorde - en dit is nodig om antwoorde vir onsself te formuleer. Jordan Peterson in sy boek 12 Rules of Life benadruk dat ons ons eie narratief moet skep, betekenis moet bou en 'n toekomstige outeur moet wees van ons lewens. So hier is vrae, in 'n Suid-Afrikaanse konteks, wat ons vir onsself moet antwoord:

Is daar 'n toekoms vir Afrikaners in Suid-Afrika?

100 blokkies 'n dag

My 100 blokkies per dag (buiten 8 ure se slaap)

As jou daaglikse lewe in 10-minute blokkies opgedeel sou word (nadat 8 ure slaap per nag afgetrek is) sal jy 100 blokkies (1000 minute) hê om te "spandeer". Ons verdediging vir waarom ons nie waardevolle projekte aanpak, verhoudings kweek of onsself ontwikkel nie is een van die volgende:

• Ek is baie besig met werk, ek werk dikwels oortyd en kry nooit kans vir enige iets anders nie.
• My vriende, afsprake of kinders hou my so besig dat ek nie kans kry vir enige iets anders nie.

Ek gee te kenne, mense is besig - en almal is nie ewe besig nie. Terselfdetyd, het Bill Gates, Elon Musk en Sarah Blakely (biljoenêr wat SPANX begin het, met 'n man en vier kinders) dieselfde 24 uur 'n dag as wat jy het. 

Die resultaat van hoe ons ons tyd spandeer, hang af van wat ons werklik prioritiseer.

Verander jou gedrag: Leer by dobbelverslaafdes en vuurpyle

Dan Ariely

Waarom het mense soveel gewoontes wat hulle nie wil hê nie?
Hoekom spandeer ons soms ons tyd op maniere wat ons weet nadelig is vir ons?
Het jy die laaste twee weke minder geoefen of meer geëet as wat jy wou?

Daar is enkele filosifieë wat sin maak:

1. Koste van verloor ("Sunk Cost Fallacy")

Die moontlikheid om iets te verloor weeg swaarder in ons gedagtes as die geleentheid om te wen. Daniel Kahneman het met verskeie studies gewys dat jou onderbewussyn meer daarop toegespits is om te verhoed dat jy iets verloor as om te fokus op wat jy ekstra kan kry. Die beste voorbeeld is van iemand wat dobbel, die emosie om geld te verloor is meer intens as die emosie om geld te wen. Daarom is ons meer geneig om kanse te waag wanneer ons dubbel of meer kan wen in ruil vir die risiko van iets verloor. Het jy al 'n swak boek gelees of film gekyk maar dit steeds klaargemaak? Die rede daarvoor is: Wanneer ons 'n hulpbron belê wil ons dit nie verloor nie, selfs al beteken dit dat ons onsself moet mislei oor die waarde daarvan.

Wat Pareto, Israel en "Chicago Boys" te doen het met Afrikaans

Chicago Boys - 1973

Internasionale moedertaaldag word elke jaar op 21 Februarie gevier ter herinnering van 5 studente wat in Dhaka in Bangladesh in 1952 hulle lewens in n optog verloor het. Pakistan is in 1947 gevorm met wat ons vandag ken as Bangladesh, aan die Ooste kant, en Pakistan aan die Weste kant, met Indië wat hulle skei. Die Pakistan-regering het die nasionale taal Urdu gemaak terwyl die meerderheid inwoners aan die Ooste gedeelte Bengali gepraat het. In die totale taalstad het byna 2000 mense hulle lewens vir hulle moedertaal verloor. Koffi Annan het die voorstel vir die Verenigde Nasies (VN) deurgestuur dat dié dag herdenk moet word, en na die aanvaarding van die mosie het die VN gesê: “Taal is die magtigste instrument vir die ontwikkeling van erfenis.”

Maar in teenstelling met die studente in Dhaka toe die taalstryd sy hoogtepunt bereik het, moet ons besef dat meeste van die dinge wat ons doen, geen verskil maak nie.

Die Pareto-beginsel

Vilfredo Pareto het iets daarvan verstaan. Hy is natuurlik die Italiaanse ekonoom wat in die vroëe 1920’s ’n bestuursbeginsel neergelê het wat tot vandag toe nog nie uit bestuurshandboeke geskryf is nie. Naamlik, die Pareto-beginsel. Dié beginsel meen dat 20% van ons aksies verantwoordelik is vir 80% van ons uitsette. Pareto het ook die 80/20 beginsel in Italië opgemerk, waar 20% van die burgers 80% van die grond besit het. En selfs in sy eie ertjie-oes het hy opgemerk dat 20% van sy ertjies verantwoordelik is vir 80% van die opbrengs. Selfs 20% van jou kliënte is tien teen verantwoordelik vir 80% van jou omset, 20% kriminele is verantwoordelik vir 80% van die misdaad en hoe jy 20% van jou tyd spandeer is verantwoordelik vir 80% van jou sukses.

Dit is ook waar wanneer dit by lande in 'n wêreld-konteks kom, ’n klein handjie vol lande is verantwoordelik vir 80% van die wêreld se vooruitgang. Israel is ’n goeie voorbeeld. Hulle het 0.2% van die wêreld se bevolking (daar is 100 lande wat groter is as Israel), hulle het min tot geen natuurlike hulpbronne, is omring deur vyande en hulle staat is maar 70 jaar oud. Maar:

• Israel het die derde mees opgeleide bevolking ter wêreld, 
• Israel is tweede wanneer dit by ruimtevaart-tegnologie kom, 
• Israel het die tweede meeste Nobelrpys-wenners ter wêreld,
• Israel is ook die enigste land wat ’n vergete taal in die 21ste eeu kon laat herleef,
• Israel het meer patente geregistreer as Indië, Rusland en Sjina saam - wat 300 keer die bevolking van Israel het. 
• Anders as enige ander land, leef 90% van die bevolking van sonpanele af en is Isreal die enigste land wat ’n netto groei in die aanplant van bome kan wys. 
• Israel het selfs, relatief tot hulle bevolking, die meeste nuwe tegnologie maatskappye elke jaar.

Kan Afrikaanse entrepreneurs wees vir Suid-Afrika wat Israel vir die wêreld is?

Tips & Tricks

Learning is about truly applying the knowledge you gain. I changed my approach. Instead of reading 300-page books and making hundreds of notes on them, just to never apply them, I now try to capture and apply it every week. I contemplate on the quotes that impact me, spend time answering questions that I am confronted with and focus on reading simple articles and using valuable apps that really have an impact. Here is a few tips, tricks and questions that I found valuable the past few weeks:

Does being grateful really change your brain?

Being grateful can literally act as a natural anti-depressant and create the same effects of medications by creating feelings of contentment. When ask ourselves the question "What am I grateful for?", certain neurocircuits are activated that increases dopamine and serotonin. This is an example of Hebb's Law, meaning that “neurons that fire together wire together." The application of this in our everyday lives are that we instruct or programme our brains by telling our subconscious what to focus on. It is almost like installing a television dish and telling it what signals to pick up. As soon as we have taught our brain to focus on the things we are grateful for, the easier our subconscious find positive things on a daily basis.

Collateral Beauty

In the movie Collateral Beauty, Will Smith plays the role of a father who lost his six-year old girl to a rare disease. He then questions his very own existence and starts an internal battle with the three things that every person cares about: Time, Love and Death. Everyone wants more time, everybody seeks to be loved and every person fear’s death.

What cults and great companies have in common...

What does cults and great companies have in common? They create a culture that is so tight-knit, so difficult to fit in, but when you are an insider it becomes almost impossible to leave. Great companies, as with cults, do not only create a set of values and call it their culture, they create an ideology, then indoctrinate their employees, reinforces it and then - everyone who is hesitant to become an insider are ejected like a virus.

Die nommer een aanduier van 'n huwelik wat hou

Die nommer een aanduier van 'n huwelik wat gaan hou, is - hoe goed julle met mekaar kan baklei. Navorsers kan redelik akkuraat voorspel watter huwelike die toets van tyd gaan deurstaan en wie 'n ernstige speek in die wiel gaan kry halfpad deur. Ons vermoeë om konflik te hanteer het 'n drastiese effek op die gesondheid van ons huwelik.

Design your day: 17 Ways to take charge of your time

If we manage our finances, our emotions and manage other people, their time and sometimes even their money, then isn't it time we manage our personal lives? Here is 17 things you can do today to increase your productivity and ensure that you manage your greatest asset - you:

The "WHY" of what you do

Simon Sinek explains that the reason Apple's message is stronger than that of Dell for example, is because Apple first sells why they are doing what they're doing, then how they are doing it and lastly what the are selling. The same is true for every decision we make in our personal life. Instead of continuously looking at what is in front of us and what we can do about it we should  rather start by asking "why". For example:

Here's why Big Hairy Audacious Goals matter

The Boeing 747 prototype displayed to the public in 1968

Jim Collins, author of Built to Last, suggest that those who have Big Hairy Audacious Goals (BHAG) are more likely to be successful. Bob Galvin, a previous CEO of Motorola, said "at times we must engage in an act of faith that key things are doable that are not prove-able." Take the moon landing mission for example, President Kennedy said in 1961 that before the decade is out, we will land a man on the moon. That is certainly a BHAG. They did not go into a boardroom and tried to figure out how the vision and the mission will look like if they want to spend $549 billion on a space programme, because the goal in itself was easy to understand. July 20, 1969, President Nixon announced that the first man landed on the moon. This BHAG was so audacious that it was bigger that just one leader, and the mission did'nt lose momentum when the presidency changed. BHAG change the way that people are motivated, and here is how such a goal should look like:

The leadership paradox and the power of the AND

F. Scott Fitzgerald said that the test of first-rate intelligence is the ability to hold two opposed ideas in the mind at the same time and still retain the ability to function. People are pushed to believe that things are either A or B, but not both. The same is true for leadership. A rational view that cannot easily accept paradox, is the idea that "great leaders lead from the front AND the back".

It is the same paradox we find in many other statements such as "you can have change AND stability"; you can be conservative AND bold; you can have low cost AND quality, you can have creative autonomy AND consistency and control; you can invest in the future AND do well in the short term; you can have self-confidence AND put the needs of others in front of your own.

Be a clock builder, not a time teller

In the book of Jim Collins "Built to last - successful habits of visionary companies" he explains that it is more important to be a clock builder than a time teller. This is a useful analogy simply because we all make the same mistake by trying to guess what the next big thing will be or over extending ourselves to develop products. Being a clock builder means to build a system or a structure that allows great things to happen. For example, if your company does not have a leadership programme to develop next generation leaders, it's not busy with clock building.

The company itself is the ultimate creation

The company is not a vehicle for products but the products is a vehicle for the company. Sony Corporation for example was started with a few core values and a clear vision, without even knowing which products they were going to sell.

How to increase your willpower

Willpower is a muscle like any other, and with the right skills this muscle can be trained. Willpower comes down to the ability to direct our attention and focus from things that give us instant gratification (chocolate brownies), to things that are more useful in the future (better waste-line). Willpower is not only something we can learn, but is something many people have not developed thoroughly between ages two and eight. Here's what you should know about how willpower works:

Three of the best debates ever - and what you can learn from them

Debating is not about having the most logical argument, not upsetting your audience or being able to convince your opponent. Debating is about telling the better story, not being boring and evoking one single emotion that your audience will remember. 

Here are 3 examples of the best debating styles ever:

Fokus geselsprogram op Pretoria FM

Luister hier na Charl Oberholzer, die programleier, en sy span: Prof. Koos Malan, Flip Buys en Heinrich Matthee, wat saampraat oor die volgende onderwerpe:  die SAUK, Monitor, Hlaudi, ens.;  Universiteite en Afrikaans;  Tswane-politiek en politieke geweld in aanloop tot verkiesing;  en Helpende Hand Skole-ondersteuningsentrum en die Wiskunde-onderwyskonferensie.  Die buitelandse fokus val op die Europese Unie in die lig van Brexit, waar Henrich Matthee se deelname aan die program hoofsaaklik op hierdie punt val. Dit is ‘n breë gesprek, maar die idee is om te probeer oordeel hoe die lyne getrek word en watter politieke kragte na vore tree.  Die Istandboel-bomme word ook bespreek.

Leierskapsles uit 1911 se Suid-Pool resies

Links: Ronald Amundsen. Regs: Robert Scott

In Jim Collins se boek Great by Choice verduidelik hy die teenstellings van die twee leiers. Ronald Amundson het in 1899 in voorbereiding 2000 myl met sy fiets tussen Noorwee en Spanje afgelê. Hy het met rou dolfynvleis eksperimenteer as 'n moontlike bron van energie. In sy voorbereiding het hy 'n pelgrimstog saam die Eskimo's meegemaak en so geleer om 'n slee met honde te trek. Hy het geleer dat honde minder sweet as ander diere en daarom minder oortollige sweet het wat in ys kan verander. En aangesien honde vleis eet gee dit hom die opsie om van die honde tydens sy Suid-Pool ekspedisie op te offer vir die ander honde. By Eskimo's het hy ook geleer om duk velle te dra wat los sit, om te help dat die vog verdamp en nie aan die klere vassit nie. Wat Amundson gedoen het is om nie te wag tot hy in die Suid-Pool is om sy probleme op te los nie, hy het voorbereidings getref vir enige scenario en seker gemaak hy doen voor die tyd reeds alles wat nodig is.

Bou só vertroue in die werksplek

Om werklik vertroue met jou kollegas, jou werknemers, jou kinders of vriende te bou moet ons eerstens verstaan wat in iemand se brein plaasvind wanneer hulle ons nie vertrou nie, en dan wat ons kan doen om vertroue te wen. Hoekom is vertroue belangrik? Verhoudings waar vertroue die vertrekpunt is stel bestuurders in staat om gemotiveerde werknemers te hê, ouers om beter verhoudings met hulle kinders te hê en maak van destruktiewe verhoudings konstruktiewe sukses stories.

6 Bronne van Invloed: Hoe leiers mense moet motiveer

Minder as een in agt maatskappye se "programme vir verandering" is suksesvol. Minder as 10% van ons wat probeer gewig verloor, binne ons begroting bly of slegte gewoontes afksud, kry dit reg. Twee derdes van misdadigers wat vrygelaat word uit "korrektiewe dienste" eindig weer binne drie jaar daar op. Geen wonder ons vat maar die raad van David Sedaris wat gesê het: "Ek het nie 'n idee hoe om mense te verander nie, maar ek hou steeds rekord van 'n lang lys voornemende kandidate net vir ingeval ek dit ooit regkry."

In die boek Influencer - the new science of leading change deur Kerry Patterson en Joseph Granny word daar verduidelik dat invloed in drie stappe uitgeoefen word, naamlik:

1. Fokus en meet
2. Identifiseer sleutel gedrag
3. Aktiveer die 6 bronne van invloed

Leiers wat weet hoe om invloed uit te oefen is 100% seker oor wat hulle wil verander, wat hulle daardeur wil bereik en het 'n manier ingedagte oor hoe hulle dit kan meet. Dan kyk hulle na twee of drie sleutel gedragspatrone wat verander moet word om die uitkoms te kry wat hulle soek. Sodra hulle dit weet, kry hulle sisteme in plek om deurentyd dié 6 bronne van invloed te aktiveer: